حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمدفاضل آقاجانی

کارشناس،پژوهشگر و مدرس در حوزه بازی های دیجیتالی

در بحث معرفی ژانرهای بازی به ژانر اصلی استراتژیک رسیدیم حال بعد از معرفی این ژانر اصلی به زیر ژانر های آن می پردازیم.

زیر ژانر اول: استراتژیک همزمان

«استراتژی همزمان»، یکی از زیرسبک‌های ژانر استراتژی است که گیم‌پلی آن هنگام اتخاذ تاکتیک‌ها و اجرای نقشه‌ها دچار وقفه نمی‌شود. هدف اصلی در بازی‌های استراتژی، همزمان نابودی کامل دشمن است که با استقرار یا جابه‌جایی واحدها و ساختمان‌ها برای نابود کردن یک منطقه یا تصرف تجهیزات دشمن به‌دست می‌آید و گاهی نیز هدف، محافظت از منطقه‌ای خاص است. روند بازی‌های این سبک به گونه‌ای است که به کاربران اجازه می‌دهد با جمع‌آوری منابع مورد نیاز، به ساخت واحدها و ساختمان‌های بیش‌تر بپردازند.

رابط کاربری بازی‌های استراتژی همزمان معمولا با استفاده از موس است و صفحه کلید نقش بسیار کمی دارد. در اکثر بازی‌های این سبک، کاربران کار را از یک نقطه در نقشه‌ بازی آغاز می‌کنند و به تدریج با ساخت واحدها و ساختمان‌های بیش‌تر، ارتش خود را قدرتمند می‌سازند. وجود سیستم درختِ تکنولوژی در بازی‌های این سبک باعث می‌شود تا بازیکن‌ها با ایجاد بعضی از ساختمان‌ها بتوانند واحدهای پیشرفته‌تر ساخته و از آن‌ها برای دفاع از خود و یا حمله به دشمنان استفاده کنند. البته گاهی تعداد واحدهایی که بازیکن می‌تواند آن‌ها را کنترل کند، محدود و از پیش تعیین شده و گاهی نامحدود است و این موضوع به متعادل ماندن درجه‌ سختی در بازی‌های این سبک بستگی دارد.

معرفی بازی‌های مطرح این ژانر

سری بازی‌های کامند اند کنکور[1]

این سری بازی‌ها از سال 1995 با بازی «کامند اند کنکور» آغاز شد که برای کنسول پلی استیشن عرضه گردید. سال بعد، سازندگان «کامند اند کنکور رد آلت»[2] را عرضه کردند. این بازی با کسب امتیاز 8 از 10 از سایت‌های معتبر معرفی بازی، نظیر «گیم اسپات»[3] مطرح گردید. بعد از آن، با آمدن بازی­های «کامند اند کنکور جنرال»، به شهرت بالایی رسید؛ به طوری که محبوبیت آن باعث شد امروزه در گیم نت‌ها از طرفداران بسیاری برخوردار باشد. داستان بازی متفاوت است: داستان سری «رد آلرت»، جنگ بین غرب و شوری و در فضایی تخیلی است و در «رد آلرت 3» نیز چین به عنوان یک ابر قدرت سوم وارد داستان می­شود. داستان سری «جنرال»، جنگ بین سه گروه ارتش آزادی بخش جهان[4]، چین و آمریکا می­باشد که منظور از ارتش آزادی ­بخش جهان، در واقع همان مسلمانان می‌باشند و نیروهایی مثل بسیج مردمی و انتحاری در این گروه وجود دارند. جنگ­های این سری واقع گرا است؛ به عنوان مثال زمان حال بازی سال 2003 را روایت می­کند. سومین داستان این سری با عنوان «کامند اند کنکور» به جنگ بین سه گروه زمینی‌ها، شورشی‌ها و فضایی‌ها پرداخته است که تم فانتزی، تخیلی دارد. سری «کامند اند کنکور» عبارتند از:

1. کامند اند کنکور، محصول سال 1995؛
2. کامند اند کنکور: رد آلت، محصول سال1996؛
3. کامند اند کنکور رد الت: دِ افترماتز،[5] محصول سال1997؛
4. کامند اند کنکور: تربِیَن سان،[6] محصول سال1999؛
5. کامند اند کنکور: رد آلت،2 محصول سال2000؛
6. کامند اند کنکور: یوری ز ریونج،[7]محصول سال2001؛
7. کامند اند کنکور: جنرالز،[8]محصول سال 2003؛
8. کامند اندکنکور: جنرالز ـ زیرو هرد،[9]محصول سال2003؛
9. کامند اند کنکور3: تیبریوم وار،[10] ، محصول سال 2007؛
10. کامند اند کنکور3: کین ز رَس،[11] 2008؛
11. کامند اند کنکور: رد آلت3، محصول سال2008؛
12. کامند اند کنکور: رد آلت3ـ آپریزن،[12] محصول سال2009؛
13. کامند اند کنکور4، محصول سال

وارکرافت^[13] و استارکرافت^[14]

سری بازی‌های «وارکرافت» و «استاکرافت»، بازی‌های استراتژیکی همزمان شرکت معروف «بلیزارد» است که از سال 1994 با بازی «وارکرافت: ارک درمقابل هیومن»[15] آغاز شد.

«وارکرافت1» در سال 1994 عرضه شد. داستان این بازی توسط پرفسور «جی.آر.آر» تالکین نوشته شده که نویسنده کتاب معروف «ارباب حلقه‌ها» نیز می­باشد. آخرین نسخه وارکرافت، نسخه «وارکرافت 3: فروزن ترون» است که در سال 2003 عرضه شد و داستان آن با به خواب رفتن پادشاه «لیچ کنیگ» ناقص ماند و تا امروز خبری از نسخه جدید بازی نیست. البته بازی معروف «ورد اف وارکرافت» و بازی «نقش آفرینی برخط» بلیزارد بر اساس سری بازی وارکرافت ساخته شده است.

«استارکرافت1» در سال 1998 عرضه شد و یکی از بهترین بازی‌های استراتژیک در زمان خودش بود. این بازی برای برخی از کاربران نوستالژیک است و همین مسئله سبب شد «استراکرافت2» در سال 2010، توسط شرکت سازنده ارائه شود. سری بازی وارکرافت و استارکرافت عناوین زیر را شامل می‌شود: 

1. وارکرافت: ارک درمقابل هیومن، محصول سال1994؛
2. وارکرافت 2: تایدس اُف دارکنس،[16] ، محصول سال1995 ؛
3. استتارکرافت 1، محصول سال 1998؛
4. وارکرافت 3: رینگ اُف کیاس،[17] محصول سال 2002؛
5. وارکرافت 3 :فروزن ترون،[18]، محصول سال 2003؛
6. استارکرافت 2، محصول سال2010.

سری بازی قلعه (استرانگ هلد[19])

یکی از محبوب‌ترین بازی‌های «استراتژیک همزمان»، بازی «قلعه» است. شماره یک آن در سال 2009 توسط شرکت «فایرفلای استادیو»[20] ساخته شده است. این بازی از سایت گیم اسپات امتیاز 7 گرفته است.

این بازی با گذشت مدت زمان زیاد، هنوز یکی از بازی های پرطرفدار گیم­نت ها است. این بازی به زمان قرون وسطا وجنگ‌های صلیبی باز می­گردد و داستان فرضی را روایت می­کند. این بازی ترویج سبک «فئودالیسم» است که همه برای پادشاه کار می­کنند و پادشاه هم به اداره امور مردم می‌پردازد.

شماره‌های بعدی بازی قلعه ساخته شد اما هیچکدام به محبوبیت استرانگ هلد: کریسندر[21] نرسید که در سال 2002 عرضه شد. در این نسخه نیروهای مسلمانان رو نیز اضافه کرد که می‌باید برای ساخت آن‌ها پول پرداخت شود. سری بازی «قلعه» شامل عناوین زیر می‌شود:

1. استرانگ هلد، محصول سال 2001؛
2. استرانگ هلد: کرُسادر،[22] محصول سال 2002؛
3. استرانگ هلد 2، محصول سال2005؛
4. استرانگ هلد: لجیدز،[23] ، محصول سال 2006؛
5. استرانگ هلد 3، محصول سال2011؛
6. استرانگ هلد: کرُسادر2، محصول سال 2014.

سری ایج اف امپایرز[24]

سری «ایج اف امپایرز» یکی از قدیمی‌ترین بازی‌های «استراتژیک» است که محبوبیت خاص خودش را دارد. بازی «ایج اف امپایرز» توسط شرکت «اینسمبل استادیو»[25] ساخته شده و نسخه اول آن در سال 1997 عرضه شده است. در این بازی، با جمع آوری سنگ، چوب، غذا و طلا ساختمان و نیرو ساخته می­شود. سه قوم روم، مصر باستان و ایرانیان در این بازی حضور دارند که هر قوم تخصص خاص خود را دارد. در نسخه‌های بعدی به برخی از وقایع تاریخی، با قوم‌های مختلف دیگر پرداخته می­شود؛ مثلا در یک نسخه به نبردهای ناپلئون یا به نبردهای مهاجران با سرخپوستان آمریکا می­پردازد. در کنار «سری ایج اف» امپایرز این شرکت سری بازی «ایج اف متالوجی» را ساخت. این بازی از همان سبک «ایج اف امپایرز» تقلید می­کند؛ اما به نبرد بین خدایان یونان و شیطان‌ها می­پردازد. بر اساس همین بازی شماره‌های بعدی «ایج اف امپایرز» ساخته شد. سری بازی “ایج اف امپایرز” عناوین زیر را شامل می‌شود:

1. ایج اف امپایرز، محصول سال1997؛
2. ایج اف امپایرز: د رایز اف روم، محصول سال1998؛
3. ایج اف امپایرز2، محصول سال1999؛
4. ایج اف متالوجی،[26] محصول سال2002؛
5. ایج اف امپایرز 3، محصول سال

کمپانی اُف هیروز[27]

این بازی یکی از معروف‌ترین بازی‌های «استراتژیک» در شبیه سازی جنگ جهانی دوم است. شماره یک آن، در سال 2006 توسط شرکت «رلیک اینترترنمنت»[28] عرضه شد. این بازی یک «استراتژیک همزمان» است؛ ولی به سبک «تاکتیک همزمان» نزدیک می‌باشد و بیشتر بر اصل جنگ تمرکز دارد و ساخت و ساز دارای نقش زیادی در بازی نیست. این بازی از جلوه‌های بصری و سمعی بالایی بهره می‌برد و فضای جنگ را برای کاربر، شبیه سازی می‌کند. سری بازی «کمپانی اف هیروز»، عناوین زیر را شامل می‌شود:

1. کمپانی اف هیروز، محصول سال2006؛
2. کمپانی اف هیروز: اُپُسینگ فرونت،[29] محصول سال 2007؛
3. کمپانی اف هیروز: تالِس اف والُر،[30] محصول سال2009؛
4. کمپانی اف هیروز2 ، محصول سال2013.

[1] .Command & Conquer.

[2] .Command & Conquer: Red Alert.

[3] .ame spot.

[4]. Global Liberation Army.

[5] .Command & Conquer: Red Alert: The Aftermath.

[6] .Command & Conquer: Tiberian Sun.

[7]. Command & Conquer: Yuri’s Revenge.

[8]. Command and Conquer: Generals.

[9]. Command & Conquer: Generals – Zero Hour.

[10]. Command & Conquer 3: Tiberium Wars.

[11]. Command & Conquer 3: Kane’s Wrath.

[12]. Command & Conquer: Red Alert 3 – Uprising.

[13]. Warcraft.

[14]. starcraft.

[15]. Warcraft :Orcs & Humans.

[16]. Warcraft II: Tides of Darkness.

[17]. Warcraft III: Reign of Chaos.

[18]. Warcraft III: The Frozen Throne

[19]. STRONGHOLD.

[20]. FIREFLY STUDIOS.

[21]. STRONGHOLD: CRUSADER.

[22]. STRONGHOLD: CRUSADER.

[23]. STRONGHOLD LEGENDS.

[24]. AGE OF EMPIRES.

[25]. ENSEMBLE STUDI.OS.

[26]. AGE OF MYTHOLOGY.

[27]. COMPANY OF HEROES.

[28]. RELIC ENTERTAINMENT.

[29]. COMPANY OF HEROES: OPPOSING FRONTS.

[30]. COMPANY OF HEROES: TALES OF VALOR.