حجت الاسلام و المسلمین سید مرتضی طباطبایی شیرازی؛

 کارشناس، پژوهشگر  در حوزه بازی های دیجیتالی

در این یادداشت به بررسی آخرین زیر ژانر جذاب اکشن –اکشن مخفی کاری – می پردازیم؛

اکشن مخفی کاری

«اکشن مخفی‌کاری»[1] یکی از زیرسبک‌های اکشن است که در آن باید از طریق پنهان شدن، خود را از دید دشمن دور نگه‌ داریم و بر او غلبه کنیم. مخفی ماندن در بازی‌های این ژانر، به وسیله‌ پنهان شدن در مکان‌های مختلف، تغییر قیافه یا لباس و اجتناب از ایجاد سروصدا اجرا می‌شود. بعضی از بازی‌های مخفی‌کاری به بازیکن اجازه می‌دهند بین پنهان ماندن یا حمله کردن به دشمن یکی را انتخاب کند که معمولا استفاده از مخفی‌کاری با پاداش همراه خواهد بود. بازی‌های این ژانر، غالبا دارای مضامین جاسوسی یا ضد تروریسم هستند و قهرمانان آن‌ها را افرادی چون افسران نیروهای ویژه، ماموران مخفی، نینجاها، دزدها و آدمکش‌ها تشکیل می‌دهند. هچنین برخی از بازی‌های این سبک ویژگی‌های مخفی‌کاری را با سایر سبک‌ها، مثل تیراندازی اول‌شخص ترکیب می‌کنند. برخلاف ژانر اکشن تیراندازی، چالش اصلی در بازی‌های مخفی‌کاری، پنهان ماندن از دید دشمن است. هسته‌ گیم‌پلی بازی‌های این سبک، پرهیز از مبارزه، حرکت بی‌صدا و حمله کردن به دشمن از داخل سایه‌ها است. معمولا راه‌های بسیاری برای اجرای ماموریت وجود دارد و بازیکن می‌تواند مسیر‌های متعددی را در پیش بگیرد و روش‌های متنوعی را اجرا کند. بازیکن‌ها می‌توانند پشت اشیای مختلف و یا در تاریکی پنهان شوند و سپس در فرصتی مناسب خود را به پشت دشمن برسانند و او را بکشند، یا او را بی‌هوش کنند. اگر بازیکن، اشتباهی مرتکب شود و توجه دشمنان را به خود جلب کند، باید بلافاصله پنهان شود و تا زمانی که افراد دشمن از جست‌و‌جوی او دست می‌کشند، خود را مخفی نگه دارد.

بنابراین، داشتن استراتژی مناسب و همچنین آزمون و خطا در بازی‌های این ژانر از اهمیت بالایی برخوردار است. با این حال، در بعضی از بازی‌های مخفی‌کاری، پس از این‌که بازیکن توسط دشمن دیده می‌شود؛ گیم‌پلی به اکشن گرایش پیدا می‌کند و مبارزه با دشمنان در اولویت قرار می‌گیرد. همان‌طور که اشاره کردیم مخفی شدن در تاریکی، یکی از المان‌های اصلی گیم‌پلی در این سبک است. به همین دلیل، استفاده‌ درست از نور و سایه‌ها در طراحی بازی‌های مخفی‌کاری بسیار حیاتی است. 

گاهی اوقات بازیکن‌ها می‌توانند بعضی از منابع نوری مثل لامپ و شمع در یک مرحله را غیرفعال یا خاموش کنند و با ایجاد تاریکی بیش‌تر، راحت‌تر به هدف خود برسند. یکی از مسائل بسیار مهم در بازی‌های مخفی‌کاری، هوش مصنوعی دشمنان است؛ چون آن‌ها باید به کارهایی که بازیکن انجام می‌دهد، مثل خاموش کردن لامپ، واکنش به موقع و مناسب نشان دهند. هر یک از دشمنان دارای محدوده‌ بینایی مشخصی است که بازیکن نباید در این محدوده قرار بگیرد. در بیش‌تر بازی‌های این سبک، مسیر حرکت دشمنانی که به وسیله‌ هوش مصنوعی کنترل می‌شوند، ساده و قابل پیش‌بینی است و این مسئله به بازیکن اجازه می‌دهد تا حرکاتش را با نقشه و تدبیر انجام دهد. گیم‌پلی این بازی‌ها به شکلی طراحی شده است که بازیکن از درگیری مستقیم با دشمن واهمه داشته باشد. معمولا تجهیزاتی که بازیکن در اختیار دارد، از سلاح‌های دشمن بسیار ضعیف‌تر هستند و همچنین میزان سلامت شخصیت اصلی محدود است و این موضوع درگیر شدن را به شدت خطرناک می‌کند.

در ادامه به شرکت ها و بازی های مطرح در این سبک پرداخته می­شود:   

1. «هیدئو کوجیما»[2] با نبوغ خود توانسته است بازی بسیار زیبای «متال گیر»[3] را با همکاری شرکت بازی سازی «کونامی»[4] تولید کند. این بازی یکی از بهترین بازی­ها در سبک اکشن مخفی کاری است. سری این بازی عبارتند از:

الف) متال گیر، محصول سال1989؛

• متال گیر ۲: سالید اسنیک،[5] محصول سال1990؛
• متال گیر سالید، محصول سال 1998؛

د) متال گیر سالید ۲: فرزندان آزادی،[6] محصول سال2001؛

• متال گیر سالید ۳: اسنیک ایتر،[7] محصول سال2004؛
• متال گیر سالید ۴: سلاح‌های میهن‌پرستان،[8] محصول سال2008؛
• متال گیر طلوع: انتقام،[9] محصول سال2013؛
• متال گیر سالید ۵: گراند زیروز،[10] محصول سال 2014؛
• متال گیر سالید ۵: فانتوم پین،[11] محصول سال 2015.

2. شرکت «یوبی سافت»[12] نیز در سبک مخفی کاری به تولید بازی «اسپرینتل سل» پرداخته است. سری تولید شده از این بازی عبارتند از:

الف) اسپلینتر سل تام کلنسی،[13] محصول سال2002؛

• اسپلینتر سل تام کلنسی: فردای پاندورا،[14] محصول سال2004؛
• اسپلینتر سل تام کلنسی: نظریه آشوب،[15] محصول سال2005؛

د)  اسپلینتر سل: ضروری،[16] محصول سال 2006؛

• اسپلینتر سل تام کلنسی: مامور دوجانبه،[17] محصول سال 2006؛
• تام کلنسی اسپیلنترسل: محکومیت،[18] محصول سال2010؛
• اسپلینتر سل تام کلنسی: فهرست‌سیاه،[19] محصول سال2013.

3. شرکت «آیداس»[20] با تولید بازی «دزد»[21] سبک جدیدی از مخفی کاری را معرفی کرد. بازی دزد اولین بازی سبک مخفی‌کاری بود که از نور و صدا برای گیم‌پلی و از دید اول شخص استفاده کرد. مجموعه تولید شده این بازی عبارتند از:

الف) دزد: سایه‌های مرگبار،[22] محصول سال 2004؛

• دزد: پروژه تاریک،[23] محصول سال1998؛
• دزد ۲: عصر فلز،[24] محصول سال 2000؛

د) دزد، محصول سال2014.

4. شرکت «آی او اینتراکتیو»[25] توانسته است با تولید بازی «هیتمن»[26] نقش مهمی در سبک اکشن مخفی کاری بر جای بگذارد. «هیتمن» دارای جذابیت­ها و طرفداران بسیاری است و حتی از روی شخصیت اول این بازی، فیلم سینمایی تهیه شده است. مجموعه تولید شده از این بازی عبارتند از:

الف) هیتمن: اسم‌کد ۴۷،[27] محصول سال 2000؛

• هیتمن ۲: قاتل خاموش،[28] محصول سال 2002؛
• هیتمن: قراردادها،[29] محصول سال 2004؛

د) هیتمن: خون‌بها،[30] محصول سال2006؛

• هیتمن: آمرزش،[31] محصول سال2012؛
• هیتمن، محصول سال2016؛
• هیتمن 2، محصول سال 2018.
• هیتمن 3، محصول سال 2022

[1]. Stealth.

[2]. Kojima Hideo.

[3]. Metal Gear.

[4]. Konami.

[5]. Solid Snake.

[6]. Sons of Liberty.

[7]. Snake Eater.

[8]. Guns of the Patriots.

[9]. Rising.

[10]. Ground Zeroes.

[11]. Phantom pain.

[12]. Ubisoft.

[13].  Tom Clancy’s Splinter Cell.

[14]. Pandora Tomorrow.

[15]. Chaos Theory.

[16]. Essentials.

[17]. Double Agent.

[18]. Conviction.

[19]. Blacklist.

[20]. Eidos.

[21]. Thief.

[22]. Deadly Shadows.

[23]. The Dark Project.

[24]. The Metal Age.

[25]. IO Interactive.

[26]. Hitman.

[27]. Hitman: Codename 47.

[28]. Silent Assassin.

[29]. Contracts.

[30]. Blood Money.

[31].Absolution.