دفتر چهاردهم؛ زیرژانر شبیه سازی مدیریت

حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد فاضل آقاجانی

کارشناس،پژوهشگر و مدرس در حوزه بازی های دیجیتالی

شبیه‌ساز ساخت‌وساز و مدیریت

«شبیه‌سازِ ساخت‌وساز و مدیریت»[1] یکی از زیرسبک‌های ژانر شبیه‌سازی است که در آن کاربران با استفاده از منابع محدودی که در اختیار دارند، باید یک اجتماع بسازند و آن را گسترش دهند و مدیریت کنند. برخی از ویژگی‌های این سبک شبیه بخش اقتصادی در بازی‌های استراتژی است؛ اما باید توجه کنیم که در بازی‌های «شبیه‌ساز ساخت‌وساز و مدیریت»، هدف بازیکن‌ها نابود کردن دشمنان نیست، بلکه هدف، ساختن یک شهر یا نظام اجتماعی کامل مورد نظر است. مدیریت اقتصادی در بازی‌های این سبک از اهمیت زیادی برخوردار است؛ چون بدون توجه به آن، امکان ایجاد ساختمان‌ها و گسترش شهر وجود ندارد. مکانیزم ساختن در بازی‌های این ژانر بسیار ساده است و کاربران می‌توانند ساختمان‌های مختلف را در مکانی که دوست دارند، بسازند و یا آن‌ها را خریداری کنند؛ اما باید بلایای طبیعی را که گاه و بی‌گاه رخ می‌دهند و به شهر خسارت وارد می‌کنند نیز مراقب باشند. با این حال چالش اصلی در بازی‌های «شبیه‌ساز ساخت‌وساز و مدیریت»، جمع‌آوری منابع لازم برای ایجاد ساختمان‌ها است. این منابع می‌توانند بانک، معدن طلا، چاه نفت، جنگل یا هر چیز دیگری باشند.

بازی‌های این سبک معمولا تک‌نفره هستند؛ چون بازی به صورت چند‌نفره و رقابتی می‌تواند به از بین رفتن خلاقیت بازیکن‌ها منجر شود و به یک مسابقه برای جمع‌آوری منابع تبدیل گردد. این بازی‌ها به کاربران اجازه می‌دهند شهر خود را آن طور که مایلند، بسازند و این مسئله به جذابیت آن‌ها می‌افزاید. در اکثر بازی‌های این ژانر چیزی به اسم پیروزی یا برنده شدن وجود ندارد؛ اما اگر کاربران از منابع خود درست استفاده نکنند، ممکن است ورشکست شوند و بازی را ببازند. هدف اصلی در بازی‌های این سبک، مدیریت اقتصادی، به منظور در جهت دستیابی به رشد و ایجاد جامعه‌ای بزرگ و پیشرفته است. بازی‌های «شبیه‌ساز ساخت‌وساز و مدیریت» به ندرت دارای بخش داستانی هستند. بعضی از آن‌ها در هر مرحله یک هدف را دنبال می‌کنند (مثل رسیدن به سطح مشخصی از ثروت یا رهایی از بحران) که رسیدن یا نرسیدن به آن هدف، بر روند کلی بازی تاثیر چندانی ندارد. در بازی‌های این سبک، بازیکن یک شخصیت را کنترل نمی‌کند، بلکه از نمای ایزومتریک (دوربین از بالا) تمام فعالیت‌ها و تغییرات شهری را که ساخته است را زیر نظر دارد. به دلیل پیچیدگی کنترل در بخش مدیریت اقتصادی، از رابط کاربری پنجره‌ای برای بازی‌های این سبک استفاده می‌شود.      

بازی‌های مطرح این ژانر

• استدیو «ریبورن گیم»[2] و استدیو «کالیپسو»[3] مدیا بازی «اوربن امپایر»[4] را به بازار معرفی کرده‌اند که در این بازی شما در نقش شهردار هستید که باید شهر خود را در کشور خیالی[5] بسازید؛ آن را گسترش دهید و در نهایت مدیریت کنید. این بازی دارای چهار خاندان مختلف است که هر یک از آن‌ها دارای ویژگی‌ها، مزایا و استعدادهای مختص خود می‌باشد و به نحوی می‌تواند توسعه‌ شهرهای شما را تحت تاثیر قرار دهد. کاربر باید سعی کند در مدت ۲۰۰ سال که از قرن ۱۹ آغاز شده و تا قرن ۲۱ ادامه می‌یابد؛ قدرت خود را حفظ کند.
• استدیو «فایر فلای»[6] با انتشار بازی «استرانگ هولد»[7] در این زمینه به فعالیت پرداخته است. بازی به دو بخش «مبارزه» و «اقتصاد» تقسیم می‌شود و هر بخش دارای داستان جداگانه ای است. داستان مراحل جنگی بازی، در دورانی خیالی و در سده ۱۰۶۶ رخ می‌دهد. زمانی که چهار سردار با نام‌های مستعار رت، اسنیک، پیگ و ولف، علیه پادشاه سرزمین شورش می‌کنند و پادشاه برای فرار از ایشان به سرزمین بربرها فرار می‌کند و سرزمین پادشاه توسط این چهار نفر تقسیم می‌شود. سری این بازی عبارتند از:

1. قلعه، محصول سال 2001 ؛
2. قلعه 2، محصول سال 2005؛
3. قلعه افسانه‌ها، محصول سال 2006؛
4. قلعه: جنگ‌های صلیبی بی نهایت، محصول سال 2008؛
5. قلعه 3، محصول سال 2011.
6. قلعه: جنگ‌های صلیبی 2، محصول سال 2014.

• بازی «اسکای لاینز» (سیتیز)[8] یکی از بازی‌های موفق در این ژانر است. این بازی برداشتی مدرن از سبک «کلاسیک شهرسازی» می‌باشد. بازی، عناصر گیم پلی جدیدی را برای درک هیجان و سختی‌های خلق و نگهداری شهر واقعی معرفی می‌کند. شما مطابق سلیقه خود از محتوای ساخته شده توسط کاربران[9] استفاده کنید؛ تنها چیزی که شما را محدود می‌کند «تخیل» شماست. پس با قدرت کنترل شهر را به‌دست بگیرید و به سوی آسمان حرکت کنید. این عنوان بازی که در تاریخ ۱۰ ماه مارس سال ۲۰۱۵ منتشر شده بود، تا سال 2017 به آمار فروش بیش از ۳٫۵ میلیون نسخه از بازی دست پیدا کرده است.

• بازی «سیم سیتی»^[10] از بهترین بازی‌های این ژانر شناخته می‌شود. سری بازی رایانه‌ای که اولین بار توسط «ویل رایت» طراحی شدند؛ توسط شرکت «ماکسیس» که هم‌اکنون بخشی از «الکترونیک آرتز»^[11] است؛ منتشر می‌شدند. این بازی اولین بار در تاریخ ۱۹۸۹ عرضه شد. «سیم سیتی» یک بازی استراتژی شبیه ساز شهرسازی با پایان باز،محصولی از شرکت «ماکسیس» بود که بعدها توسط یکی از شرکت «بازی‌سازی الکترونیک آرتز» خریداری شد. نخستین نسخه از این بازی پرطرفدار در سال ۱۹۸۹ برای رایانه‌ها و کنسول‌های بازی ارائه شد و علاقه‌مندان بسیاری پیدا کرد. بعد‌ها نسخه‌های متفاوت دیگری از این بازی نیز برای طرفداران ارائه شد. به مرور توسعه‌دهندگان سیم سیتی بر جنبه‌های گرافیکی بازی افزودند و آن را به این‌جا رساندند و اکنون با ورود به پلتفرم‌های موبایل، پرطرف‌دارترین بازی شبیه‌ساز شهرسازی در دنیا به شمار می‌رود. در این بازی، شما به عنوان شهردار، اداره شهر را برعهده دارید و باید یک شهر زیبا و پاکیزه بسازید. مدیریت شهری شلوغ به دستان قدرتمند شما سپرده شده است و باید شهروندان خود را خوشحال و راضی نگه دارید.

در این بازی می‌توانید، شهر زیبای خود را بسازید؛ شهری پرجمعیت که تک‌‌تک مردم آن برای موفقیت و پیشرفت و کامیابی در تکاپو و تلاش هستند. هرچه شهرتان بزرگ‌تر شود، نیاز شهروندان نیز بیش‌تر می‌شود و این وظیفه‌ شماست که نیاز آن‌ها را برطرف کنید و آن‌ها را شاد و خوشحال نگه دارید. با دستیابی به منابع بیشتر، ساختمان‌های خود را تا خط افق توسعه دهید و سپس به تجارت منابع با دوستان خود یا سایر شهرها مشغول شوید. سری این بازی عبارتند از:

1. سیم‌سیتی، محصول سال 1989؛
2. سیم‌سیتی: کارت بازی، محصول 1999؛
3. سیم‌سیتی: کارت بازی، محصول ژانویه 1999؛
4. سیم‌سیتی ۶۴ انتشار در سال، محصول فوریه ۲۰۰۰؛
5. سیم‌سیتی ۴: ساعت حمله، محصول سپتامبر ۲۰۰۳؛
6. سیم‌سیتی دی‌اس، محصول فوریه ۲۰۰۷؛
7. سیم‌سیتی سوسایتیز،^[12] محصول نوامبر ۲۰۰۷؛
8. سیم‌سیتی سوسایتیز: مقصد،^[13] محصول ژوئن ۲۰۰۸؛
9. سیم‌سیتی دی‌اس ۲، محصول مارس ۲۰۰۸؛
10. سیم‌سیتی کریتور[14]، محصول سپتامبر ۲۰۰۸.

[1]. Construction and Management Simulation.

[2]. Reborn Games.

[3]. Kalypso Media.

[4]. Urban Empire.

[5]. Swarelia.

[6]. Firefly Studios.

[7]. Stronghold.

[8]. Cities: Skylines.

[9]. mod.

[10]. SimCity.

[11]. Electronic Arts.

[12]. SimCity Societies.

[13]. SimCity Societies: Destinations.

[14]. SimCity Creator.