حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد فاضل آقاجانی

کارشناس، پژوهشگر و مدرس در حوزه بازی های دیجیتالی

در این یادداشت به زیر ژانر های ورزشی می پردازیم.

رانندگی

«سبک بازی با رول اتومبیل» یکی از زیر شاخه‌های سبک ورزشی است. با توجه به دوره طولانی بازی‌های پیکسلی در این ژانر (از سال1973 =1351 شمسی) و بازی‌های با گرافیک بالا شکی نیست که بازی‌ها ازطرفداران بسیاری برخوردار باشد. اولین بازی این ژانر «آسترو ریس»^[1] نام دارد.

دلایل متفاوتی را می‌توان برای ایجاد انگیزه یک کاربر برای اجرای بازی «ریسینگ» بر شمرد: از وجود اتومبیل‌هایی که ممکن است مخاطب فقط تصویر آن‌ها را در فضای مجازی دیده باشد (اما این‌جا می‌تواند پشت رول آن نشسته و از فشار دادن پدال گاز و شنیدن صدای موتور آن لذت ببرد؛ اتومبیل را به رنگ دلخواه در آورد و آن را تقویت کند تا بتواند از پس مراحل بازی راحت‌تر بر بیاید)، تا وجود حس شعف و هیجان و شرکت در مسابقات رالی و سایر لحظه‌های بازی.

این سبک طی این سالیان، با توجه به ذائقه‌ مخاطب وسلیقه‌ بازی سازها در مدل‌های مختلف ارائه شده است.

بازی‌­های مطرح این ژانر     

گرند توریسمو^[2]

شرکت «سونی» بازی «گرند توریسمو» را به مخاطبان خود معرفی کرد. دراین بازی، به مسابقات داخل پیست پرداخته می شود و لذا از جذابیت‌هایی خاص برخوردار است. این بازی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین بازی‌های «ریسینگ» شناخته شده است؛ به طوری که در نسل ششم، آن‌قدر بزرگ بود که هیچ بازی‌یی مخصوصا از نظر بصری و فنی به آن نمی‌رسید. اهمیت بسیار به جزئیات اتومبیل‌های موجود در بازی، یکی از شاخصه‌های این بازی به شمار می‌رود. از شروع این سری بازی در دسامبر ۱۹۹۷، بیش از ۷۰ میلیون نسخه از این بازی در سراسر جهان برای کنسول‌های پلی‌استیشن، پلی‌استیشن۲، پلی‌استیشن ۳ و پلی‌استیشن همراه به فروش رفته است، که این آمار، این سری بازی را به پرفروش‌ترین بازی رایانه‌ای تمام زمان تحت نام کنسول پلی‌استیشن شرکت سونی تبدیل کرده است. سری این بازی عبارتند از :

1. گرند توریسمو، محصول سال1997؛
2. گرند توریسمو 2، محصول سال 1999؛
3. گرند توریسمو ای- اسپکت،^[3] محصول سال2001؛
4. گرند توریسمو4، محصول سال 2004 ؛
5. گرند توریسمو 5، محصول سال 2010؛
6. گرند توریسمو6، محصول سال 2013؛
7. گرند توریسمو اسپورت، محصول سال2017.

فورزا^[4]

شرکت «مایکروسافت» با «سری فورزا» به بازی «ریسینگ» پرداخته است. این مجموعه بازی‌ها، همیشه تلاش کرده‌اند با شبیه‌سازی هرچه بیش‌تر هندلینگ و فیزیک بیش‌تر خودروهای موجود در بازار، رقابت هر چه شدیدتری با مجموعه بازی‌های «گرن توریسمو» از شرکت «سونی» داشته باشند. البته این مجموعه بازی‌ها، برخلاف مجموعه «گرن توریسمو»، تاکید و حق انتخاب بسیار بیش‌تری را به بازیکن در «تیون کردن»^[5] و شخصی سازی خودرو می‌دهند. در فوریه سال ۲۰۱۰، مدیران «مایکروسافت» اعلام کردند که ۳ شماره از این مجموعه که تا آن زمان منتشر شده بودند، مجموعاً به فروش ۱۰ میلیون نسخه‌ای رسیده‌اند.

بازی‌های این مجموعه عبارتند از:

1. فورزا موتوراسپورت، محصول سال 2005؛
2. فورزا موتوراسپورت 2؛
3. فورزا موتوراسپورت 3، محصول سال 2009؛
4. فورزا موتوراسپورت 4؛
5. فورزا موتوراسپورت 5، محصول سال 2013؛
6. فورزا موتوراسپورت 6، محصول سال 2015؛

جنون سرعت^[6]

می‌توان گفت شرکت «الکترونیک آرتز» با تولید سری «نید فور اسپید»، یکی از پر طرفدار‌ترین بازی‌ها را در این سبک تولید کرده است. نمی‌توان گفت کاربر بازی‌های دیجیتالی یک فرد است، ولی با مجموعه بازی‌های این شرکت آشنایی لازم را نداشته است. یک اتومبیل رانی بر پایه داستان، پرهیجان و درگیری و مجموعه‌ کاملی برای مخاطبان گردآوری کرده است.

سری بازی‌های نیاز به سرعت عبارتند از:

1. جنون سرعت، محصول سال۱۹۹۴؛
2. جنون سرعت ۲، محصول سال ۱۹۹۷؛
3. جنون سرعت: رالی وی، محصول سال۱۹۹۷؛
4. جنون سرعت ۳: تعقیب شدید،^[7] محصول سال ۱۹۹۸؛
5. جنون سرعت: مخاطره بزرگ / راه دشوار،^[8] محصول سال ۱۹۹۹؛
6. جنون سرعت: پورشه / پورشه ۲۰۰۰ / پورشه لگام‌گسیخته،^[9] محصول سال ۲۰۰۰؛
7. شهر موتور آنلاین،^[10] محصول سال ۲۰۰۱؛
8. جنون سرعت: تعقیب شدید ۲، محصول سال ۲۰۰۲؛
9. جنون سرعت: مسابقات زیرزمینی، محصول سال ۲۰۰۳؛
10. جنون سرعت: مسابقات زیرزمینی ۲، محصول سال ۲۰۰۴؛
11. جنون سرعت: تحت تعقیب، محصول سال ۲۰۰۵؛
12. جنون سرعت: کربن، محصول سال ۲۰۰۶؛
13. جنون سرعت: پرو استریت، محصول سال ۲۰۰۷؛
14. جنون سرعت: مخفی، محصول سال ۲۰۰۸؛
15. جنون سرعت: نیترو، جنون سرعت: تغییر، جنون سرعت: دنیای آنلاین، محصول سال ۲۰۰۹؛
16. جنون سرعت: تعقیب شدید (نسخه باز سازی شده) ، محصول سال ۲۰۱۰؛
17. جنون سرعت: شیفت ۲، محصول سال ۲۰۱۱؛
18. جنون سرعت: فرار،^[11] محصول سال ۲۰۱۱؛
19. جنون سرعت: تحت تعقیب ۲، محصول سال ۲۰۱۲؛
20. جنون سرعت رقبا، محصول سال ۲۰۱۴؛
21. جنون سرعت بازی ویدیویی، محصول سال ۲۰۱۵؛
22. جنون سرعت: بدون محدودیت، محصول سال ۲۰۱۵؛
23. جنون سرعت: مرز، محصول سال ۲۰۱۶؛
24. جنون سرعت: بازپرداخت،^[12]،محصول سال 2017.

درت^[13]

شرکت «کدمسترز»^[14] با تولید سری «درت» برای مخاطبان زیر ژانر رانندگی چالش جدیدی را به وجود آورده است. سری «فورزا» فرصت رانندگی در معروف‌ترین پیست‌های مسابقه دنیا را فراهم می‌کند؛ اما سری «درت» چالش متفاوت دیگری را هدف گرفته است؛ مانند مسابقات دشوار و نفس گیر رالی.

سری این مجموعه عبارتند از:

1. درت، محصول سال 2007؛
2. درت 2: در آمریکای شمالی،^[15] محصول سال 2009؛
3. درت3: ، محصول سال 2011. دو نسخه فرعی از این مجموعه، با نام‌های «درت شو دون»^[16] و «درت رالی»؛^[17]
4. درت 4: ، محصول سال 2017.

مسابقه‌­ای

این ژانر شامل عناوینی از بازی‌های ورزشی است که یکی از ورزش‌های فیزیکی معمولی دنیا، مانند فوتبال و بسکتبال را شبیه‌سازی می‌کنند. برخی از عناوین موجود در این بخش بر خود ورزش، نظیر «لیگ راکت‌ها»^[18] و «تایگر وود پی چی ای تور14»^[19] تاکید دارند و برخی نیز بر کارهایی که در زمینه مدیریت ورزشی انجام می‌شوند، نظیر «فیفا منیجر»^[20] و «پرو سایکلین منیجر»^[21] بر هر دو تاکید دارند؛ نظیر «ان بی ای9 »^[22] و «فیفا19»^[23]. معمولا این سبک بازی‌ها از قوانین واقعی نیز استفاده می‌کنند؛ هر چند تم فانتزی آن نیز رواج دارد.

بازی‌های مطرح این ژانر

سری بازی‌های فیفا

شرکت «ای اِی اسپرت» درسال 1991 در آمریکا تاسیس شد. این شرکت زیر مجموعه شرکت بازی سازی «الکترونیک آرتز» است که به طور اختصار به آن «ای اِی» می‌گویند. شرکت «ای اِی اسپرت» به طور تخصصی به سبک بازی‌های ورزشی می‌پردازد. این شرکت از سال 1993 عرضه سری بازی‌های فیفا را شروع و «فیفا 1993» را برای کامپیوتر و کنسول‌های سگا،^[24] مستر سیستم^[25] عرضه کرد. این شرکت تقریبا هر ساله یک نسخه جدید از فیفا را روانه بازار می‌کند. فیفا یکی از بهترین بازی‌های شبیه سازی فوتبال است. «فیفا18» آخرین نسخه در سال 29 سپتامبر 2017 برای کامپیوتر، کنسول پلی استیشن 4، ایکس باکس وان، عرضه شد. «فیفا 18» دومین نسخه فوتبال است که در آن داستان نیز لحاظ شده است. قسمتی به نام جرنی^[26] به این بازی اضافه شده است که داستان یک بازیکن فوتبال را بیان می‌کند.

سری بازی‌های پرو اولیشن ساکر^[27]

«کونامی»^[28] در سال 1969 در ژاپن تاسیس شد. در سال 1995 بازی «جی. لیگ جیکیو وینینگ الون» را روانه بازار کرد و بعدها اسم آن را به «پرو اولیشن ساکر» تغییر داد. «کنامی» نیز هر ساله یک نسخه جدید از این بازی می‌دهد. این شرکت با «ای اِی اسپرت» در شبیه سازی فوتبال رقابت سختی دارد.

سری بازی‌های اِن بی اِی 2کِی^[29]

شرکت «ای اِی اسپرت» از سال 1999 عرضه بازی شبیه سازی بسکتبال را شروع کرد. هر ساله این شرکت یک بازی بسکتبال به نام «اِن بی اِی 2کِی» می‌سازد. این بازی بهترین بازی شبیه سازی بسکتبال است و هیچ رقیب جدی ندارد.

سری بازی‌های فیفا منیجر

«فیفا منیجر» سری بازی‌هایی است که به مربی گری فوتبال می‌پردازد. شرکت «ای اِی اسپرت» تولید این سری بازی را از سال 1999 آغاز کرده و تا الان تعداد بسیاری از این بازی‌ها را عرضه کرده است. شرکت «سگا» نیز با «عرضه فوتبال منیجر» سختی با شرکت «ای اِی اسپرت» در جذب بازیکنان رقابت شدیدی دارد. ای اِی اسپرت در آخرین نسخه خود به سبک آنلاین  رفته است و «فیفا منیجر آنلاین» آخرین نسخه این شرکت است.

سری بازی‌های اِن سی اِی اِی فوتبال^[30]

شرکت «ای اِی اسپرت»، به شبیه‌سازی بازی محبوب آمریکا، یعنی فوتبال آمریکایی پرداخته است و سری بازی‌هایی را هر ساله، با نام‌های مختلفی عرضه می‌کند. و جدیدا نیز با نام «مَددِن اِن اِف اِل»^[31] در سال 2018 عرضه کرده است.

مبارزه

از صد‌ها سال پیش در یونان و روم باستان مردم گرد هم می‌آمدند و مبارزه دو انسان را تماشا می‌کردند و تشویقشان تا مرگ یکی از طرفین مبارزه ادامه پیدا می­کرد. این روش و منش به غالب جوامع سرایت کرد؛ به‌طوری که مردم به محض دعوا و درگیری دو یا چند نفر، جمع می‌شدند و به تماشا و تشویق می‌پرداختند و لذت می‌بردند تا آن مبارزه به نحوی تمام شود؛ خواه با صلح، خواه با از بین رفتن یکی از دوطرف .این داستان تا زمان حال نیز ادامه پیدا کرده است و دعوا و مبارزه چند نفر بعضا به تفریح برای بعضی تبدیل شده است.

با توجه به این مسئله شرکت‌های بازی سازی که همیشه دنبال ایده‌های جدید بوده‌اند، از این فرصت استفاده و برای اولین بار این مبارزات را به دنیای بازی‌های دیجیتالی وارد کردند. این سبک از بازی یکی از زیر ژانرهای اسپرت به حساب می­آید.

اولین بازی مبارزه‌ای که ساخته شده، «قهرمان سنگین وزن» نام دارد که در سال ۱۹۷۶ توسط شرکت «سگا» بر روی دستگاه آرکید منتشر شد. در سال‌های اخیر، مبارزاتی مشابه مبارزات یونان و روم باستان به صورت غیر‌قانونی و زیر‌زمینی برگزار می‌شد؛ اما به مرور این مبارزات با کمی تغییرات و ایجاد برخی قوانین به صورت قانونی و رسمی برگزار می­شود که طرفداران بسیاری نیز پیدا کرده است. از معروف‌ترین و محبوب‌ترین‌های این سبک مبارزات، «کشتی حرفه‌ای» یا همان «کشتی کج» است که طرفداران بسیاری دارد که اصطلاحا به این سبک مبارزات «دبلیو دبلیو‌ای»^[32] می‌گویند. نوع دیگری از مبارزات نیز در سال‌های اخیر شکل گرفته که ترکیبی از هنر‌های رزمی مختلف است و اصطلاحا به آن «یو اف سی»^[33] می‌گویند. از این رو شرکت‌های بازی‌ساز دوباره فرصت را غنیمت شمارده و بازی‌هایی را بر پایه این دو سبک مبارزه‌ای ساخته‌اند که جزء جذاب‌ترین و محبوب‌ترین بازی‌های  این چند سال اخیر می‌باشد. با پیشرفت تکنولوژی و افزایش توان فنی کنسول‌های بازی این سری بازی نیز مانند باقی بازی‌ها، پیشرفت‌های چشمگیری از لحاظ بصری به خود دید و آخرین نسخه‌های بازی تقریبا به طور کامل شبیه‌سازی شد و کاربر را به طور کامل با جزییاتش درگیر می‌کند.

بازی‌های مطرح این ژانر

یو اف سی

شرکت «الکترونیک آرتز»^[34] با ارائه سه نسخه از مجموعه بازی «یو اف سی»، برای جذب طرفداران سبک مبارزات هنرهای رزمی ترکیبی تلاش داشته است و در این امر تا حدود فراوانی نیز موفق شده است. در این بازی شخصیت‌های مختلف که هر کدام در یکی از هنر‌های رزمی مهارت دارد رو در روی یکدیگر قرار می‌گیرند؛ به نحوی که جودوکار ممکن است مقابل بوکسور یا جوجیتسو کار قرار گیرد که این تقابل چالش بسیار زیبایی را ایجاد می‌کند.

سه نسخه از بازی مذکور عبارتند از:

1. یو اف سی 1، محصول سال2014؛
2. یو اف سی 2، محصول سال2016؛
3. یو اف سی 3، محصول سال2018.

[1]. Astro race.

[2]. Gran Turismo‌.

[3]. Aspect.

[4]. Forza Motorsport.

[5]. Tuning.

.[6] Need for Speed.

.[7] Hot Pursuit.

.[8] High Stakes / Road Challenge.

.[9] Porsche Unleashed / Porsche.

.[10] Motor City Online.

[11]. Run.

[12]. payback.

[13]. Dirt.

[14]. Codemasters.

[15]. in North America.

[16]. Dirt Showdown.

[17]. DiRT Rally.

[18]. Rocket League.

[19]. Tiger Woods PGA Tour 14.

[20]. FIFA Manager.

[21]. Pro Cycling Manager.

[22]. NBA 19.

[23]. Fifa 19.

[24]. sega.

[25]. Master system.

[26]. The Journy.

[27]. Pro Evolution Soccer.

[28]. Konami.

[29]. NBA 2K.

[30]– NCAA Football

[31]– Madden NFL

[32]– WWA

[33]– UFC

[34]. Electronic Arts.