حجت الاسلام و المسلمین سید مرتضی طباطبایی شیرازی؛

 کارشناس، پژوهشگر  در حوزه بازی های دیجیتالی

ژانر پلتفرم^[1]

در این سبک، کاربر برای پیشبرد داستان بازی می‌باید که داستان بازی را به سمتی ببرد که کارکتر بازی از موانع و چاله‌ها بپرد و از دیوار، صخره یا امثال آن بالا برود. در مجموع در این سبک جنب و جوش کارکتر بازی بسیار بالاست وکارکتر با سرعت عمل بالا باید جست و خیز کند.   

پلتفرم روتین

ویژگی‌های بازی

این سبک بازی به دنبال داستان پیچیده‌ای نیست و فقط می‌خواهد بیان کند که چرا کارکتر بازی این مسیر را طی می‌کند. مثلا در بازی «سوپرماریو» می‌بینیم که یک اژدها پرنسس را دزدیده و شخصیت اصلی بازی به دنبال نجات اوست. یا در بازی «کراش» می‌بینیم که پرفسور … به جزیره آمده و موجودات خبیثی را به وجود آورده و «کراش» به دنبال نابودی اوست و مسیری مشخص را طی می‌کند تا به هدف خود برسد.

البته گفتنی است که این سبک با ترکیب سبک‌های دیگر، از جمله نقش آفرینی و اکشن بازی‌های جدیدی به وجود آورده‌اند که داستان‌های پیچیده و بزرگی دارند؛ مثلا بازی «اسیس کرید» به نوعی پلتفرمر اکشن تاریخی هست. این بازی دارای یک داستان پیچیده و بزرگ است. می‌توان بازی‌هایی مثل «تام رایدر» و «سرزمین میانه: سایه جنگ»[2] را نام برد که تلفیقی از یک بازی اکشن و پلتفرمر می‌باشند.

• سکو‌ها

در این سبک یکی از معیار‌های اصلی داشتن «سکوهایی» برای پرش است؛ یعنی این‌که کارکتر در مسیر حرکت خودش می‌بایست موانعی داشته باشد که به جست و خیز، پریدن و بالارفتن مجبور بشود؛ مثلا در بازی «سوپر ماریو» می‌بینیم که وجود چاله‌ها، لوله‌های فاضلاب، موجودات دشمن، تفاوت سطح زمین و تلاش برای گرفتن سکه، چالش‌هایی است که باعث می‌شود کارکتر بازی نتواند به راحتی به جلو حرکت کند و کاربر می‌باید همیشه آماده پریدن باشد. به موقع پریدن و به اندازه پریدن، چالش اصلی این بازی است. در بازی‌های جدید و گرافیک بالا، مثل «تام راید»، «سرزمین میانه» و «اسیس کرید» این چالش به نوعی تغییر کرده است. موانع حالت طبیعی مثل صخره، دره، گودال، خانه‌ها، درخت‌ها می‌باشد و وجود دشمان و تلاش برای دیده نشدن باعث شده است در این نوع بازی‌ها، کاربر به جایی که از مسیر مستقیم و هموار استفاده کند، از در و دیوار بالا برود و از روی پشت بام‌ها، درخت‌ها و امثال آن‌ها حرکت کند تا دیده نشود.

پلتفرم اکشن

این سبک را به علت این‌که غالبا کارکتر باید موجودات دشمن را بزند، زیر ژانر اکشن می‌نامند؛ مثلا در «سوپرماریو» می‌باید یا با پرت کردن قارچ‌ها موجودات را بزند یا این‌که روی سر آن‌ها بپرد. این نوع اکشن در اکثر بازی‌های «پلتفرمر دوبعدی» وجود دارد؛ اما بازی‌هایی داریم که در این سبک هستند؛ ولی اکشن نیستند؛ مثل «فرار از معبد»[3] و «موج سواران مترو».[4] در این دو بازی کاربر جز چپ و راست کردن، پریدن یا سر خوردن، کار دیگری انجام نمی‌دهد و باید کاربر از روی قطار‌ها، یا از روی چاله‌ها بپرد.

بازی‌های مطرح ژانر

سری سوپر ماریو

شرکت «نینتندو » در سال 1983، بازی «ماریو بروس»[5] را برای کنسول آتاری و نینتندو عرضه کرد. این شرکت بعدها ساخت بازی‌های فراوان با شخصیت سوپرماریو بروس را شروع کرد. شرکت «نینتندو» حداقل یک بازی اختصاصی از «سوپر ماریو» برای هر کنسولی که عرضه کرده، ساخته است. نسخه اولیه «سوپر ماریو» یک بازی پلتفرمر دو بعدی است که شخصیت اصلی آن ماریو است که ‌باید پرنسن هلو[6] را از دست بُوسِر[7] نجات بدهد. بازی از  8 منطقه که هر کدام 4 سطح دارد، تشکیل شده است. در سطح 4 باید در قلعه‌ای با بوسر بجنگد و پرنسن را نجات بدهد. شرکت «نینتندو» علاوه بر سبک «پلتفرمر»، سبک‌های مختلف، مثل ورزشی، ماشین مسابقه‌ای، با کارکترهای بازی سوپرماریو ساخته است. شرکت «نینتندو» چند بازی با شرکت «سگا» به صورت مشترک ساخته‌اند و شخصیت‌های بازی «سونیک» و «سوپر ماریو» کنار هم قرار داده‌اند. بیش از 330 میلیون نسخه بازی از سری سوپر ماریو در سراسر جهان فروخته شده و این دومین بازی سری از بازی‌های دیجیتالی پرفروش در تاریخ است.

سونیک[8]

شرکت «سگا»[9] در سال 1991 «بازی سونیک یک جوجه تیغی»[10] را برای کنسول سگا جنیوس[11] منتشر کرد. این بازی، دومین بازی پرفروش کنسول سگا شد. «سونیک» یک بازی پلتفرمر است که شخصیت اصلی آن یک جوجه تیغی آبی است که بسیار سریع است و هر چه بیش‌تر می‌دود، سرعتش بیش‌تر می‌شود. وظیفه سونیک جلوگیری از برنامه‌های دکتر اِگمَن[12] است. شرکت سگا علاوه بر سبک پلتفرمر سبک‌های مختلف مثل ورزشی، ماشین مسابقه‌ای با کارکترهای بازی سونیک ساخته است. شرکت سگا چند بازی با شرکت «نینتندو» به طور مشترک ساخته‌اند و شخصیت‌های بازی «سونیک» و «سوپر ماریو» را کنار هم قرار داده‌اند. تا به امروز بیش از 40 عنوان بازی با کارکتر سونیک ساخته شده‌اند.

کراش بندیکوت[13]

«ناتی داگ»[14] یک شرکت توسعه‌دهنده بازی‌های ویدیویی آمریکایی، واقع در «سنتا مونیکای[15]» کالیفرنیا است. این شرکت بازی «کراش بندیکوت» را در سال 1996 به صورت اختصاصی برای کنسول پلی استیشن 1 عرضه کرد. با توجه به استقبالی که از آن صورت گرفت، سریع دو نسخه دیگر برای همین کنسول عرضه کردند. این بازی داستان روباهی است که می‌خواهد جلو نقشه‌های شیطانی دکتر نئو کورتکس[16] را بگیرد. در مسیر کراش موجودات جهش یافته و ربات‌هایی که کراش باید آن‌ها را شکست بدهد. توانایی کراش چرخیدن و پریدن است و با این دو حربه، دشمنان خودش را شکست می‌دهد. شرکت «ناتی داگ» بعد از عرضه چند نسخه، طرح کراش را به شرکت دیگری واگذار کرد که از فروش آن‌ها توفیق چندانی حاصل نشد. تا این‌که در سال 2017 «ناتی داگ» دوباره سه نسخه اول و نسخه «کراش تیم ریسینگ» را بازسازی و با کیفیت گرافیکی بالا عرضه کرد که «کراش بندیکوت: اِن سانِ تِریلُگی»[17] جزء ده بازی پرفروش «پلی استیشن 4» شد.

1. کراش بندیکوت، محصول سال1996؛
2. کراش بندیکوت 2: کرتکس استریک برمی‌گردد،[18] محصول سال1997؛
3. کراش بندیکوت: جنگ زده،[19] محصول سال1998؛
4. کراش تیم ریسینگ،[20] محصول سال1999؛
5. کراش باش،[21] محصول سال 2000؛
6. کراش بندیکوت: اِن سانِ تِریلُگی، محصول سال2017؛
7. کراش تیم ریسینگ نیترو ـ فِیولد، محصول سال2019.

[1]. Platformer.

[2]. Middleearth  Shadow of War.

[3]. Temple Run.

[4]. Subway Surfers.

[5]. Mario Bros.

[6]. Princess Peach.

[7]. Bowser.

[8]. Sonic.

[9]. Sega.

[10]. Sonic the Hedgehog.

[11]. Sega genesis.

[12]. Doctor Eggman.

[13]. Crash Bandicoot.

[14]. Naughty Dog.

[15]. Santa Monica.

[16].  Doctor Neo Cortex.

[17]– Crash Bandicoot N. Sane Trilogy

[18]– Crash Bandicoot 2: Cortex Strikes Back

[19]– Crash Bandicoot: Warped

[20]– Crash Team Racing

[21]– Crash Bash